Пациенттерді олардың құқықтары мен міндеттері туралы хабардар ету ережелері

Home / Пациенттерді олардың құқықтары мен міндеттері туралы хабардар ету ережелері

Операциялық процедуралар стандарты: Пациенттерді олардың құқықтары мен міндеттері туралы хабардар ету ережелері

 

  1. Мақсаты: Алматы қаласы ҚДСБ ШЖҚ «№36 қалалық емхана» КМК-да (бұдан әрі – Емхана) медициналық қызмет көрсету кезінде пациенттің және оның заңды өкілінің құқықтарын сақтау.
  2. Қолдану аясы: емхананың барлық құрылымдық бөлімшесі. Ережелер барлық қызметкерге, пациенттерге және олардың заңды өкілдеріне қолданылады.
  3. Жауапкершілік: Барлық қызметкер, пациент және олардың заңды өкілдері.
  4. Терминдер, анықтамалар және қысқартулар:

Ережеде келесі анықтамалар қолданылады:

1) пациент – медициналық қызметті тұтынушы жеке тұлға;

2) пациент өкілі – Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген өкілеттік бойынша және тәртіппен пациенттің атынан іс-әрекетті жүзеге асыратын заңды және жеке тұлға;

3) медициналық қызмет – халық денсаулығын сақтауға және қалпына келтіруге бағытталған медициналық қызметтерді қоса алғанда, диагностикалық және емдеу қызметтерінің кешені;

4) медициналық персонал – дәрігерлер, медбикелер;

5) ақпараттандырылған келісім – пациенттің не оның заңды өкілінің мақсаты туралы емделушіге қолжетімді нысанда емдеуші дәрігерден алған толық және жан-жақты ақпарат негізінде оның қауіптілігі жоғары медициналық араласуға ерікті келісімі; осы араласудың сипаты, әдістері, онымен байланысты ықтимал қауіп және ықтимал медициналық, әлеуметтік, психологиялық, экономикалық және басқа да салдар, сондай-ақ медициналық көмектің ықтимал баламалы түрлері және олармен байланысты салдар мен тәуекел.

Осы Қағидаларда келесі қысқартулар пайдаланылады:

1) манипуляция – стоматологиялық, хирургиялық, эндоскопиялық, диагностикалық процедуралар;

2) ТМККК – тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі.

  1. Ресурстар:

1) пациенттің/заңды өкілдің құқықтары мен міндеттерін сипаттайтын стендтер;

2) пациенттің құқықтары мен міндеттері туралы ескерту.

  1. Құжаттама:

КМАЖ-дағы жазба.

  1. Ережелердің сипаттамасы:

Медициналық персонал пациенттің қабылдау бөлімінде болған кезінде немесе медициналық қызметтерді алу алдында пациенттердің құқықтары мен міндеттері туралы ақпаратты ауызша және/немесе баспа түрінде береді.

7.1. Пациенттердің құқықтары мен міндеттері:

Пациенттердің құқығы бар:

  • Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тізбеге сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін (ТМККК) алу, сондай-ақ өз қаражаты, ерікті сақтандыру жүйесі және басқа да тыйым салынбаған қаражат есебінен ТМККК-дан жоғары қосымша қызметтерді алу көздеріне;
  • міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесіндегі медициналық көмектің тізбесіне сәйкес медициналық көмек алуға;
  • ТМККК және МӘМС шеңберінде дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етілуге;
  • диагностика, емдеу және күту процесінде лайықты емдеу, қызметкерлер тарапынан олардың мәдени және жеке құндылықтарына құрметпен қаралуға;
  • қандай да бір кемсітушілік факторлардың әсерінсіз тек медициналық критерий негізінде айқындалатын медициналық көмекті алуға;
  • медициналық қызмет көрсететін тұлғалардың аты-жөні мен кәсіби мәртебесі туралы, сондай-ақ ішкі тәртіп ережелері туралы ақпаратты алуға;
  • инвазиялық медициналық қызмет көрсету кезінде пациенттің жазбаша түрде хабардар етілген ерікті келісімін толтыруға;

Жазбаша ақпараттандырылған келісімге дәрігер пациентке қолжетімді нысанда жоспарланған инвазиялық процедураны, соның ішінде ықтимал қауіп, таңдалған процедураның артықшылығы, емдеу мен диагностиканың балама әдістері, емдеуден немесе диагностикалық процедурадан бас тартудың ықтимал салдары туралы ақпаратты алуға;

Ақпаратты түсіндіргеннен кейін пациент қол қояды;

  • өз денсаулығының жай-күйі туралы жан-жақты ақпаратты, диагнозы, болжамы және емдеу жоспары туралы ақпаратты қолжетімді нысанда алуға, сондай-ақ оны үйден шығару немесе басқа медициналық ұйымға ауыстыру себептерін туралы түсініктеме алуға;

9) тағайындалған дәрілік зат туралы жан-жақты ақпарат алуға;

10) емдеу мәселелері бойынша шешімдер қабылдауға қатысуға;

11) сараптама нәтижелерімен танысуға. Медициналық қорытынды мен медициналық зерттеулердің көшірмесін алуға (науқастың өтініші бойынша);

12) дәрігерді таңдауға немесе ауыстыруға;

13) Шыққаннан кейін жазбаша ақпараттың қысқаша мазмұнын, соның ішінде емдеу жоспарын және денсаулықты күту бойынша ұсыныстарды алуға;

14) заңды өкілдердің қолдауына (рұқсат етілген филиалдарда);

15) медициналық технологияның қолданыстағы деңгейі рұқсат ететін дәрежеде ауырсынуды басуға;

16) өз денсаулығының жай-күйі туралы дербес қорытынды алуға;

17) оқу процесіне қатысудан, сондай-ақ диагностикалық және емдеу рәсімдерін жүргізу кезінде үшінші тұлғалардың (курсанттар) қатысуынан бас тартуға;

18) органдардың, денсаулық сақтау ұйымдарының, сондай-ақ қоғамдық бірлестіктердің өз құзыреті шегінде құқық қорғауына;

19) медициналық көмектің (емделудің) егжей-тегжейін түсінуде тілдік кедергі болған жағдайда аудармашыға (мүмкіндігінше);

20) Пациенттерді қолдау қызметі немесе шағымдар мен ұсыныстар кітабы арқылы көрсетілетін қызметтерге шағым, ұсыныс пен ескерту беруге;

21) емделушінің өтініші бойынша емделушінің қызметтерді өзі төлейтініне немесе басқа көз арқылы төлейтініне қарамастан, барлық шығынның түсіндірмесі бар егжей-тегжейлі шот алуға. Процедуралар басталғанға дейін жоспарланған емдеу/диагностиканың сметалық құнын алуға;

22) денсаулығының жай-күйі туралы ақпарат хабарлануы тиіс адамды таңдауды айқындауға;

23) егер пациент кәмелетке толмаған болса немесе пациент денсаулығына байланысты өз құқықтарын жүзеге асыра алмаса, онда бұл құқықтар оның заңды өкіліне ұсынылады;

24) Қазақстан Республикасы заңнамасында көзделген өзге де құқықтар.

 

7.2 Пациенттің міндеттері:

Пациент және оның заңды өкілінің міндеттеріне келесілер жатады:

1) медициналық ұйымның нормалары мен ережелерін сақтау;

2) денсаулығыңызды сақтау және нығайту бойынша шаралар қабылдау;

3) медицина қызметкерлерімен және пациенттермен қарым-қатынас кезінде құрмет пен әдептілік таныту;

4) дәрігерге ауруды диагностикалау және емдеу үшін қажетті барлық ақпаратпен (шағым, өткен аурулар, бұрынғы госпитализациялар мен емдеу, сондай-ақ аллергия және т.б.) қамтамасыз ету, медициналық араласуға келісім бергеннен кейін, емдеуші дәрігердің барлық нұсқауын қатаң орындау керек;

5) диагностика және емдеу процесінде, сондай-ақ айналасындағыларға қауіп төндіретін ауру пайда болған не оған күдік туындаған жағдайда медициналық қызметкерлерді олардың денсаулық жағдайының өзгеруі туралы дереу хабардар ету;

6) емделуші емдеу жоспарын орындаудан бас тартқаны немесе орындамағаны үшін осы шешімдердің салдары туралы хабардар болғаннан кейін жауапты болады;

7) ішкі тәртіп ережелерін сақтау және мүлікке қамқорлық жасау, медициналық көмек алу кезінде медициналық персоналмен ынтымақтасу;

8) басқа пациенттердің құқықтарын бұзатын әрекетті жасамау, пациенттердің жеке, құпия ақпаратына құрметпен қарау;

9) қауіпсіздік ережелерін, соның ішінде темекі шегуге қарсы саясатты немесе басқа да қоғамдық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

10) медициналық ұйымның алдындағы қаржылық міндеттемелердің уақтылы өтелуіне көз жеткізу;

11) төтенше жағдайда төтенше жағдайдың басымдығын құрметтеу;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де міндеттерді орындау.

7.3 Медициналық көмек көрсетуден бас тарту құқығы:

1) Пациент немесе оның заңды өкілі медициналық көмек көрсетуден бас тартқан жағдайда, ықтимал салдар оған түсінікті түрде түсіндірілуі тиіс;

2) ықтимал салдарды көрсете отырып, медициналық көмек көрсетуден бас тарту медициналық құжаттарда ресімделеді және оған пациент немесе оның заңды өкілі, сондай-ақ медицина қызметкері қол қояды;

3) Науқас немесе оның заңды өкілі медициналық көмек көрсетуден бас тарту туралы құжатқа қол қоюдан бас тартқан жағдайда, бұл туралы медициналық құжаттамаға тиісті жазба жасалады және оған медицина қызметкері қол қояды;
4) Кәмелетке толмаған немесе әрекетке қабілетсіз адамның заңды өкілдері осы адамның өмірін сақтап қалу үшін қажетті медициналық көмек көрсетуден бас тартқан жағдайда, медициналық ұйым олардың мүдделерін қорғау үшін қорғаншылық және қамқоршылық органына және (немесе) сотқа жүгінуге құқылы.

  1. Нормативтік сілтемелер:
  • Қазақстан Республикасының Конституциясы (республикалық 1995 жылғы 30 тамыздағы референдум) (29-бап);
  • Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі «Қоғамдық денсаулық сақтау және денсаулық сақтау жүйесі» №360-VI ҚР Заңы;
  • Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 16 қазандағы №672 «Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемдерінің тізбесін бекіту және Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп тану туралы» қаулысы;
  • Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 20 маусымдағы №421 «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмектің тізбесін бекіту туралы» қаулысы;
  • Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы №ҚР ДСМ-299/2020 «Денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу қағидаларын бекіту туралы» бұйрығы;
  • Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі м.а. 2021 жылғы 5 қарашадағы №ҚР ДСМ-111 «Медициналық ұйымдарды аккредиттеу стандарттарын бекіту туралы» бұйрығы;
  • Біріккен комиссияның ауруханаға арналған халықаралық аккредиттеу стандарттары (Joint Commission International Accreditation Standards for Hospital – 6th Edition), 6-басылым, 3-тарау: Пациенттер және отбасы құқықтары, 2017, АҚШ.